Definitie symbool
Definitie: Het woord ‘symbool’ heeft zijn oorsprong in het Griekse zelfstandige naamwoord ‘symbolon’ of ‘sumbolon’, dat teken, kenteken of herkenningsteken betekent, en het werkwoord ‘symballoo’, dat ontmoeten, bijeenbrengen of vergelijken betekent. (Wikipedia)
Droom-symbolen en het onbewuste
In dromen komen we veel in aanraking met symbolen en er bestaan ook talloze boeken, die aan de meest voorkomende droomsymbolen een bepaalde uitleg geven. Helaas kunnen we daar voor wat betreft het droomwerk niet veel mee, omdat de symbolen in je dromen meestal verbonden zijn met de onbewuste aspecten van je persoonlijke leven (wat verband houdt met onze individualistische cultuur) en daardoor veelal een andere betekenis hebben: zij vertegenwoordigen een persoonlijke dynamiek, die losstaat van de universele betekenis. Het persoonlijk onbewuste sluit echter wel aan op een soort veld dat veel uitgestrekter is en een grotere abstractie kent. In de westerse psychologie wordt dat wel het collectieve onbewuste genoemd. Je zou dit ook een collectief geheugen van de mensheid kunnen noemen. Symboolversterking of amplificatie is een methode die zich bezighoudt met de dynamieken uit dit collectief.
Symboolversterking
Deze methode kan je helpen om meer inzicht te krijgen over een bepaald symbool in je droom door er informatie over te verzamelen. Het betreft een objectieve methode, waarbij je het symbool uit je droom relateert aan betekenissen, die het in andere culturen, religies, in de geschiedenis, in sprookjes, alchemie en mythologie heeft (gehad). Cultuurhistorische en mythische parallellen verhelderen en verruimen de betekenis van een bepaald symbool zonder het te vervreemden. De informatie wordt aan het symbool van je keuze gekoppeld, zo krijg je dus een uitgebreide toevoeging van betekenissen, waar je symbool aan wordt gerelateerd. Het zal duidelijk zijn dat bewust en onbewust elkaar beïnvloeden en dat de droom zowel aspecten van het uiterlijke, zichtbare leven als het onbewuste, innerlijke leven toont. Dromen maken dus gebruik van uiteenlopende motieven, die mogelijk verbonden zijn met archaïsche inhouden. Bij deze methode worden verbanden gelegd en andere (mogelijk universele) betekenissen toegevoegd. Voor deze methode hoeven we niet terug te keren in de droom. Je onderzoekt op objectieve wijze en met enige afstand. Wel is het van belang een symbool (uit één van je dromen) te kiezen, waar je gericht mee aan de slag gaat.
Categorie
Dit kan een symbool zijn dat herhaaldelijk terugkeert in je dromen, die je dus als het ware in een categorie zou kunnen indelen. Dit symbool hoeft niet in elke droom hetzelfde te zijn, om bij een bepaalde categorie te horen. Bij een categorie kun je denken aan ‘dieren’, ‘natuur’, ‘andere personen’, ‘voeding’, ‘reeksen, getallen’, ‘mythologische of sprookjes-figuren’, ‘voertuigen’, etc. Deze opsomming is beperkt en kun je zelf aanvullen. Vaak is er sprake van een combinatie van categorieën en overlappingen in één droom, maar het kan ook zijn dat een bepaalde categorie er voor jou uitspringt. Door over een langere periode droom-onderzoek toe te passen, zul je daar meer zicht op krijgen. Categoriseren is dus eigenlijk vooral interessant voor degene, die al langere tijd hun dromen bijhouden.
Als je pas met droomwerk bent begonnen en nog maar weinig dromen hebt geregistreerd, is er meestal nog geen sprake van een rode draad of een categorie. Je richt je in dat geval op een symbool, dat je aandacht heeft. NB: Dit geldt uiteraard ook voor gevorderde dromers, het indelen in categorieën is bij deze methode geen noodzaak, maar een extra hulpmiddel voor je onderzoek.
Betekenis uitbreiden
Zodra je een symbool hebt gekozen en eventueel een categorie hebt waargenomen (die als rode draad door meerdere van je dromen voert), ga je bedenken wat de waarde daarvan is in je droom en in je dagelijkse leven. Dit kan betekenen dat je bij een werkveld terecht komt, die zich bezighoudt met een bepaalde categorie, zoals bijv. de numerologie, die zich richt op de symboliek van getallen, of de getaltheorie, die (als tak van de wiskunde) eigenschappen van getallen bestudeert. Je kunt je onderzoek op die manier uitbreiden. Ook kun je (in de bibliotheek, tijdschriften, via internet e.d.) afbeeldingen verzamelen van het symbool uit je droom. Ook hier betreft het een paar voorbeelden/opties, je kiest uiteindelijk zelf de opties, die je helpen bij je onderzoek.
Functie en dynamiek
Vervolgens richt je je op de functie van het symbool. Mogelijk ziet het symbool er in je droom uiterst vreemd uit en kun je de functie niet direct achterhalen. Kijk in dat geval naar ‘wat het ding doet’, probeer een beweging of doel te achterhalen, observeer de situatie, de sfeer en de context van het symbool in de droom. Voorts koppel je de functie die het symbool in je droom heeft aan het droom-ik. Je kijkt feitelijk naar de relatie die het symbool heeft met het droom-ik. Omdat je de functie bewust belicht, kom je langzaam maar zeker uit bij de dynamiek van het symbool, dit is de energie die achter de vorm (van het symbool) schuil gaat of in de vorm verpakt zit. De context van het symbool en de relatie met het droom-ik had je al onderzocht. Nu ben je zover dat je de dynamiek in relatie tot het droom-ik kunt gaan belichten. De vraag is : ‘Wat is de relatie van het droom ik met de dynamiek van het symbool ?’ Van daaruit ga je onderzoeken wat het verband is met je persoonlijke leven. Kijk bijvoorbeeld naar overeenkomsten en contrasten tussen droom en waakleven. Omdat de dynamiek van het symbool en haar relatie met het droom-ik -in de diepte van het onbewuste- aansluit op een archaïsche inhoud, kan het zijn dat er verband bestaat met een archaïsche dynamiek in je persoonlijke leven. Dit is wat je uiteindelijk probeert te achterhalen.
Archetypen in schema
Dit model van de zeven archetypen plaats ik hier als hulpmiddel om je een idee te geven van de krachten, die als dynamiek achter een droom-symbool schuil kunnen gaan. Je weet echter waarschijnlijk ook dat het complexe en beweeglijke krachtenvelden betreft, die zich in de diepere lagen van ons collectieve onbewuste ophouden. Er is sprake van beweging, verandering, overlappingen en grensvervaging. Daar komt bij dat we uiteindelijk wel op een grens stoten, namelijk die van de methode. Wees dus altijd voorzichtig met het trekken van conclusies. Wat we in ieder geval mogen aannemen, is dat we in ons leven continu (en veelal onbewust) beïnvloed worden door archetypische krachten. Ieder van ons houdt zich (vaak langere tijd) in de buurt van een bepaald krachtenveld op. Zo kan het zijn dat je er de voorkeur aan geeft om een goedbetaalde baan te hebben en een groot netwerk. Iemand anders is graag op zichzelf en gericht op het determineren van plantensoorten. Beide profielen zijn op diepere lagen verbonden met een bepaald krachtenveld. Het gaat er bij deze methode om dat je je meer bewust wordt van het krachtenveld dat in jouw leven het meest aanwezig is of misschien juist ontbreekt.
Dominant archetype
Je gaat nu kijken of er sprake is van een dominantie van een bepaald archetype. Dit doe je door de dynamiek, die je onderzocht hebt, naast het schema van archetypen te leggen. Je kijkt welk archetype, of welke lijn (tussen 2 archetypen) het meest aanwezig is in je droom-symbool. Je kijkt dan welk archetype (of welke lijn) daar tegenover staat (en dus de tegenpool is). Dit kan een archetype zijn, waarvan je de invloed op je leven wel bewust was, maar niet kon plaatsen. Het kan ook een archetype zijn, dat juist heel dominant aanwezig is in je leven, maar door jou niet als drijvende kracht wordt ervaren. etc. Dit zijn aspecten die je -als je wilt- nader kunt onderzoeken.
Door deze methode toe te passen zul je ontdekken hoe een symbool functioneert in je dromen en dat het belangrijk is de dynamiek ervan te achterhalen. Je zult ook ontdekken hoe de energie van een bepaald droomsymbool in verband staat met jouw waakleven. Tot slot: Als er sprake is van een dominant archetype, kun je kijken welke energie tegenwicht zou kunnen bieden.
Veel inzicht en inspiratie gewenst, Francisca te Brake Shelter36.nl/Pact23.com