It is said that the Key is broken and that we need to find the Smyth. It is also said, that the Smith is gone, as in our era, genuine smiths can’t be found anymore. So the question is: ‘Is there any hope for humans?’
(Uit: ‘Wolf and the hidden Key’ , a short film. Zie: https://youtu.be/VTQGeMBDnOw)
Wat is Waar ? Wat is Wakker? Dit zijn in wezen Grote Vragen, die binnen esoterische tradities altijd een rol hebben gespeeld. Veel klassieke Griekse filosofen waren overtuigd van het idee dat ware kennis over het leven start bij intensief zelfonderzoek. In het oude Griekenland hing dan ook het volgende gebod boven de tempel van Apollo, waar de Grieken het Orakel van Delphi raadpleegden: ‘Gnothi Seauton’, (‘Ken Uzelve’). Je zou kunnen stellen dat zij zich met de levenskunst bezighielden. In de illustratie, die ik hieronder plaats, zie je niet alleen dit opschrift, maar ook de bekende ijsberg en enkele andere symbolische attributen:
Angst voor het object
Een beangstigende ervaring tijdens een droom noemen we een nachtmerrie. We benaderen daarmee een beangstigende ervaring als een ‘object’, iets concreets, dat op zichzelf bestaat en bovendien alleen tijdens het slapen plaatsvindt. Het ‘verdingussen’ draagt risico’s met zich mee, zoals Carl Rogers al eens beweerde in het kader van zijn droomwerk, maar pas echt duidelijk wordt als je dit zelf ervaart en als zodanig kunt plaatsen.
‘Wil er in de geest angst voor iets ontstaan, dan moet er sprake zijn van een sterk verdichte, lastig te hanteren concretisering. Het object wordt als zeer bedreigend gezien’.
(blz.148 uit ‘Wakker dromen’, Alan B. Wallace)
De visie van het subject
Iedere gedachte vertegenwoordigt een bepaalde kracht of energie. Een ongetrainde geest kent veel angstige gedachten. Ofschoon een nachtmerrie of angstdroom geen inherent bestaan kent, wordt ze wel als bedreigend ervaren. Dit kan alleen vanuit de visie van een subject, het ik.
Een nachtmerrie laat meestal een diepere laag van een werkelijkheid ervaren, die het ik als zeer beangstigend ervaart en dan ook afwijst, ontkent, of wenst te verdringen. Een nachtmerrie kan zo overweldigend, zo levensecht en horror zijn, dat je je misschien niet eens kunt voorstellen dat er enig verband met jezelf en met jouw leven zou kunnen bestaan. Het liefst zou je de nachtmerrie weer terugduwen, ofschoon je geen idee hebt waar ze vandaan kwam. Het kan dus gebeuren dat de informatie opnieuw verdrongen wordt.
Nachtmerries duiden vaak op angsten, die vanuit het dag-bewustzijn in de droom geprojecteerd worden. Zolang je geest niet getraind is, ben je daar als het ware een slachtoffer van, zoals het ‘droom-ik’ in de nachtmerrie. Dromen, die ik-gericht zijn, worden in de traditie van de Tibetaanse droomyoga ‘samsarische dromen’ genoemd.
(* samsara: in cirkels ronddraaien: In het boeddhisme en hindoeïsme betekent dit het rad van lijden: de cyclus van dood en wedergeboorte, zonder begin en schijnbaar zonder eind, onder invloed van begoocheling en karma.)
Samsarische dromen
Veel dromen zijn een afspiegeling van het dagbewustzijn (ook wel gewoontebewustzijn), dat overdag actief is. Feitelijk geldt dit ook voor ontelbaar veel kunstwerken, die en masse geproduceerd worden.
In de boeddhistische droomyoga worden dergelijke dromen als ‘samsarisch’ beschouwd. Samsarische dromen en kunst die met name geïnspireerd is op de alledaagse werkelijkheid en het dagbewustzijn, kenmerken zich door hun ik-gerichtheid. Deze ik en andere ikken zijn voornamelijk druk met persoonlijke drama’s. Het is belangrijk dit mechanisme te herkennen, als je er namelijk teveel waarde aan hecht, loop je het risico in je persoonlijke drama verstrikt te raken. In onze ik-gerichte cultuur is dit risico extra groot: we zijn er namelijk aan gewend dat deze drama’s als vanzelfsprekend ons dagelijks leven bepalen. Samsara is dus eigenlijk de nachtmerrie waar we ons overdag in begeven, maar die door de meeste mensen niet als zodanig herkend wordt. Het is echter wel mogelijk jezelf te trainen met behulp van dergelijke dromen, juist een nachtmerrie leent zich daar uitstekend voor.
Dromen en maken
Het droomwerk beschouw ik als een proces, dat in gang gezet wordt door een droom. De droom is dus vertrekpunt. Het maken van kunst betreft echter ook een proces en kenmerkt zich eveneens door de uitwisseling tussen bewust en onbewust, de gedachte en de manifestatie. Bij dromen en dus vooral ook nachtmerries blijkt het droomwerk een belangrijk middel bij het bewustworden van de schaduw en het integreren daarvan. Uiteindelijk heeft dit ook effect op het proces dat kunstenaars en creatieven kennen als het maak-proces. Je wordt je bewust van je schaduw en door deze te integreren, creëer je balans en oefen je de geest. Dit betekent dat je je gewaarwording en aandacht traint en het denken observeert en onderzoekt.
Onderzoek
Zelfonderzoek gaat gepaard met het onderzoek van de verschijnselen in de droom. Je leert het niveau kennen dat het substraatbewustzijn wordt genoemd. Dit kun je zien als een laag of dimensie van waaruit de verschijnselen zich manifesteren. Deze doen zich voor aan je geest, het ‘ik’ wordt er zich bewust van. De verschijnselen in de droom (of de film, waar je deel van uitmaakt) zijn dus de manifestaties van de energieën, die via de droom aan de oppervlakte komen en zo bewust worden.
Creatief proces
Zowel tijdens als na een droom kun je oefenen met de mentale constructies, die zich als objecten, omgeving, gebeurtenissen, personen of droom-ik voordoen, maar in wezen geen inherent bestaan kennen. Uiteindelijk leer je met de energieën en de gelaagdheid te werken en kun je het proces gaan verdiepen. Dit geldt ook voor kunstenaars en creatieven. Zij verkrijgen meer inzicht voor wat betreft de wisselwerking tussen hun bewuste keuzes en concepten en dat wat via het droombewustzijn aangereikt wordt. Dat wat aangereikt wordt kun je eventueel ook inspiratie noemen. Omdat de wisselwerking bewuster ervaren wordt kan er meer vertrouwen ontstaan in een samenwerking, die grotendeels door het onbewuste beïnvloed wordt. Kunstenaars, makers en creatieven maken daarmee een verdiepingsslag en vergroten het spectrum van hun creatieve proces.
Expeditie
Ik ervaar het droomwerken én ‘het maken’ als een expeditie of ontdekkingsreis, waarbij het dag- en droombewustzijn elkaar overlappen. Zoals je weet gaan expedities over ‘het onbekende’ dat geëxploreerd wordt. De obstakels, die tijdens zo’n tocht op je pad komen, dien je te beschouwen als een uitdaging en net als in sprookjes en mythen, met moed en vertrouwen tegemoet te treden. Tijdens de expeditie gaan we regelmatig op de rem, om de omgeving in ons op te nemen, zorgvuldig te observeren en echt contact te maken met de diepere lagen en je eigen gewoonte-patronen. Je kunt elke situatie en elk creatief proces aangrijpen om te oefenen, te onderzoeken, te ontdekken, te vallen en weer op te staan. Zo ontwikkel je niet alleen luciditeit tijdens de droomstaat, maar ook overdag.
Francisca te Brake
http://shelter36.nl/droomwerk-shelter36/ http://shelter36.nl/info-consulten-contact/
Ik bied professioneel droomwerk aan om mensen bij hun persoonlijke proces, het maak- of creatieve proces en het creëren van ruimte voor verdieping, groei en transformatie te begeleiden. Neem gerust contact op, als je vragen hebt of een afspraak wilt maken.